درجه حفاظت یا استاندارد IP چیست؟
احتمالاً در زمان خرید انواع وسایل برقی مختلف با کلمه درجه حفاظت برخورد داشته‌اید و شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که درجه حفاظت چیست و چه کاربردی دارد. برای توضیح باید گفت روی دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی کدهایی به شکل IP XY مثلاً IP65 به چشم می‌خورد که به این کدها استاندارد درجه حفاظت گفته می‌شود. طبق استاندارد CEI 6529 آی پی یک محصول الکتریکی و الکترونیکی، درجه حفاظت آن را در مقابل ذرات جامد و مایع نشان می‌دهد.
عدد اول مربوط به جامدات است:
عدد اول درجه حفاظت محصول را در مقابل نفوذ ذرات جامد مانند مواد روی دست و انگشت انسان، گرد و غبار تماس‌های تصادفی و غیره را نشان می‌دهد. این رقم معمولاً از صفر شروع می‌شود که نشان دهنده عدم وجود محافظت است و در عدد ۶ به پایان می‌رسد که به خوبی مشخص می‌کند محصول در مقابل ذرات جامد کاملاً حفاظت شده است. معنا و مفهوم هر کدام از رقم‌های مختلف به شرح زیر است:
- عدد 0 نشان دهنده عدم وجود محافظت می‌باشد.
- عدد 1 نشان دهنده حفاظت از دستگاه در برابر اشیای بزرگتر از ۵۰ میلیمتر، مانند دست است.
- عدد 2 نشان دهنده محافظت از دستگاه در برابر اشیای بزرگ تر از ۵/۱۲ میلیمتر، مانند انگشت می‌باشد.
- عدد 3 نشان دهنده حفاظت از دستگاه در مقابل اشیا بزرگتر از ۵/۲ میلیمتر، مانند پیچ گوشتی می‌باشد.
- عدد 4 نشان دهنده حفاظت از دستگاه در برابر اشیا بزرگتر از یک میلیمتر، مانند سیم می‌باشد.
- عدد 5 نشان دهنده محافظت از دستگاه در برابر گرد و غبار است البته نمی‌تواند از ورود کامل گرد و غبار به آن جلوگیری کند اما گرد و غبار به راحتی هم وارد بدنه نخواهد شد.
- عدد 6 کاملاً ایمن در برابر گرد و غبار را نشان می‌دهد.
عدد اول درجه حفاظت مربوط به جامدات و عدد دوم مربوط به مایعات می‌باشد.
عدد دوم مربوط به مایعات است:
عدد دوم در کد IP از شاخص حفاظت صفر آغاز می‌گردد که به معنی عدم وجود هر نوع حفاظتی در برابر آب و رطوبت است و در عدد ۸ نیز به پایان می‌رسد که مشخص می‌کند این محصول در برابر غوطه وری در آب به مدت طولانی می تواند مقاومت کند. معنا و مفهوم هر کدام از رقم ها به شرح زیر است:
- 0 هیچ نوع محافظتی وجود ندارد.
- 1 این عدد یعنی محصول در برابر ریزش عمودی قطرات آب مقاوم است.
- عدد ۲ نشان دهنده حفاظت از دستگاه در برابر ریزش عمودی آب تا ۱۵ درجه کج شدگی نسبت به حالت عادی است.
- عدد ۳ نشان دهنده حفاظت از دستگاه در برابر ریزش آب به صورت افشانه تا زاویه ۶۰ درجه نسبت به عمود می‌باشد.
- عدد ۴ نشان دهنده حفاظت از دستگاه در برابر پاشیده شدن آب با هر زاویه‌ای می‌باشد.
- عدد ۵ نشان دهنده حفاظت از دستگاه در برابر پاشیده شدن جهت‌های آب است.
- عدد ۶ نشان دهنده این است که جهت‌های قوی آب نباید باعث ورود آب به داخل آن شود.
- عدد ۷ یعنی دستگاه در برابر غوطه‌وری در آب به عمق ۱۵ تا ۱۰۰ سانتیمتر و به مدت ۳۰ دقیقه مقاومت می‌کند.
- عدد ۸ به این معناست که دستگاه در برابر اثرات غوطه وری در آب تحت فشار به مدت طولانی مقاومت می‌کند.
به طور مثال IP66 یعنی دستگاه در مقابل گرد و غبار و آب غیر قابل نفوذ می‌باشد و یا IP44 یعنی از دستگاه در برابر ابزار و سیم با قطر بیش از یک میلیمتر و همچنین در برابر پاشش آب از جهت‌های مختلف محافظت می‌شود.
جمع بندی:
درجه حفاظت روی وسیله‌های الکتریکی یا الکترونیکی درج شده است که نشان دهنده وضعیت دستگاه و میزان مقاومت آن در برابر جامدات و مایعات می‌باشد. برای درک بهتر کاربرد این عددها لازم است بدانید که عدد اول مربوط به جامدات و عدد دوم مربوط به مایعات است که از صفر شروع می‌شود. عدد ۰ نشان دهنده عدم حل نوع محافظتی است وسیله می‌باشد. در صورتی که عدد مربوط به جامدات ۶ باشد یعنی بالاترین درجه حفاظت از دستگاه در مقابل جامدات اعم از گرد و غبار انجام می‌شود و این عدد برای مایعات ۸ می‌باشد.
