سیستم اعلام سرقت:
سـارقین تمایل دارند کارشـان را همیشـه مخفیانه و بـی سـر و صدا انجـام دهند. به همیـن خاطر اگر در سـاختمان یـا مغـازهای آژیـری به صـدا در آیـد آنها احسـاس خطـر کـرده پـا بـه فـرار میگذارنـد حتـی ممکـن اسـت گرفتـار گشـت پلیس شـوند. سیسـتم اعلام سـرقت باید در ساعات کاری و حضور افراد غیر فعـال باشـد اما هنـگام تعطیل کـردن و در زمانی که افـراد در آنجـا حضور ندارند باید فعال باشـد برخی از سیسـتمهای اعلام سـرقت علاوه بر آژیـر، دارای تلفن کننده نیز میباشـند که شـخص و اداره پلیـس را مطلع مینماید که سـرقت در حال وقوع اسـت. از طرف دیگر وجود سیسـتم اعالم سـرقت جنبه پیشـگیرانه نیز دارد یعنـی سـارقین بـا هـوش در صـورت اطالع و یـا رویت تجهیـزات اعالم سـرقت به آن محـل دسـتبرد نمیزنند. ایـن سیسـتم هرگونـه ورود غیـر قانونـی بـه حریم خصوصی و تحت پوشـش سیسـتم را توسـط بلندگـو اعلام و توسـط تلفنکننـده بـه مالـک اعلام مینماید. دسـتگاه اعلام سـرقت شـامل یـک مـدار الکترونیکـی اسـت کـه بـا ایجـاد یـک پـل ارتباطـی بیـن تجهیـزات تشـخیص سـرقت مانند چشـمیهای آشـکار سـاز حرکت، مگنت درب و پنجره، پدال، سنسـور شیشـه و دیوار و چشـمیهای خطـی بـا تجهیـزات اعالم سـرقت مانند اسـپیکر و تلفنکننـده تشـکیل یـک سیسـتم اعلام سـرقت را میدهند. تـا چنـدی پیـش بیشـتر سیسـتمهای موجـود در بـازار خارجـی و وارداتـی بـود کـه در بعضی موارد مشـکالتی هم بهوجـود مـیآورد ماننـد ناهماهنگـی تجهیزات با بسـتر بومی و عدم پشـتیبانی نصب و اجـرا در مدت زمان اسـتفاده از دسـتگاه و یـا کـم اطالعـی نصـاب و مالک از منـوی پیچیده سیسـتم اما به دلیل اسـتفاده گسـترده و روزافـزون از سیسـتم اعلام سـرقت، شـرکتهای مختلـف را بـر آن داشـته کـه بـه تولیـد ایـن سیسـتم روی آورنـد و در سـالهای اخیـر شـاهد ورود سیسـتمهای داخلـی بـا کیفیـت، به روز و مناسـب شـرایط بومی کشـور کـه اسـتفاده از آنهـا بـه مراتـب برای مالـک آسـانتر اسـت، بوده‌ایم. ایـن سیسـتمها امـروزه تنـوع بسـیار زیـادی دارنـد. مثلا از لحـاظ نصب به دو نوع سـیمی و بی سـیم تقسـیم میشـوند کـه در نـوع سـیمی تمـام تجهیـزات بـا سـیم به دسـتگاه مرکـزی وصـل میشـوند. ولی در نـوع بی سـیم تجهیـزات بـر روی دسـتگاه مرکزی تعریف میشـوند کـه ایـن کار در مدلهای مختلـف روش برنامهریزی تفاوت دارد. در این مقاله میخواهیم به صورت کامل سیستم اعلام سرقت یا دزدگیر را برای شما برقکاران عزیز بررسی کنیم.
سیستم اعلام سرقت
اجزاء سیستم اعلام سرقت:
دستگاه مرکزی:
قلـب سیسـتم اعلام سـرقت، پنـل مرکزی اسـت و تمـام تجهیزات با سـیم بـه بـرد آن متصل میشـوند و تمام تجهیزات بیسـیم بـر روی آن معرفـی میشـوند. امکانـات یـک سیسـتم بـه کیفیـت دسـتگاه مرکزی وابسـته است پـس هنـگام انتخـاب دسـتگاه بایسـتی به دقت عمـل کرد.
قـاب دسـتگاه:
یـک محفظه نگهدارنده میباشـد که در بیشـتر موارد از جنس پالسـتیک سـخت اسـت و کـه داخـل آن بـرد دزدگیـر، ترانسـفورماتور و باتری بـرق اضطراری نصـب میشود.
ترانسـفورماتور:
دسـتگاههای دزدگیـر معمـولا از بـرق جریان مسـتقیم 12 ولت یـا 16 ولت تغذیه میکنند و بـرای تأمیـن ایـن ولتـاژ یـک ترانسـفورماتور کاهنـده و معمـولا بـا خروجـی سـه سـیمه در محفظه داخلـی دسـتگاه نصب میشـود.
باتـری پشـتیبان:
سیسـتم اعلام سـرقت در تمـام مـدت بهرهبـرداری حتـی زمانـی کـه بـرق شـهری آن قطـع میشـود احتیـاج بـه تغذیـه دارد، پـس مـا نیازمنـد یک باتـری و یک مدار جانبی هسـتیم کـه هنـگام وصل برق آن شـارژ شـده و در هنگام قطع برق شـهر، تغذیه دسـتگاه را بـه عهـده گیرد. این امـکان در تمام دزدگیرهـا در نظر گرفته
شـده، و بـرای انتخـاب باتـری معمـوال از باتـری هـای زیـر اسـتفاده میشـود.
12v-5Ah.4 , 12v-7Ah.4 , 12v-2Ah.7
بـرد الکترونیکـی دسـتگاه:
همانطـور کـه گفته شـد برد دسـتگاه مهمترین قسـمت سیسـتم اسـت کـه هرچـه کیفیت آن مناسـبتر و امکانـات آن به روزتر باشـد. قابلیتهـای بیشـتری در اختیـار نصـاب و مالـک دستگاه قـرار میدهـد.
سیستم اعلام سرقت
بعضی از امکاناتی که یک برد اعلام سرقت میتواند داشته باشد:
- امکان ارتباط دو طرفه از طریق تلفن برای اعلام سرقت و نیز کنترل دستگاههای محیطی
- امکان ارتباط با نرمافزارهای گوشی تلفن همراه و یا نرمافزارهای تحت وب
- امکان پشتیبانی از انواع سنسورهای سیمی و بیسیم
- امکان اضافه کردن زونها برای استفاده در محیطهای بزرگ
- امکان تعریف زونهای مستقل برای استفادۀ یک دستگاه در دو محیط مجزا و کنار هم
- امکان تعریف زون 24 ساعته که در هر دو حالت فعال و غیرفعال اعالم هشدار نماید
- امکان گزارشدهی ورود و خروج و اعلام سرقت از طریق صفحه کلید، تلفن و تحت وب
تلفن کننده ها:
یکـی از مهمتریـن اجـزاء سیسـتم اعلام سـرقت میباشـد کـه هـم جزئـی از تجهیزات کنتـرل کننده سیسـتم میباشـد کـه میتوانـد بـا تمـاس، پیـام کوتاه و نرمافـزار سیسـتم را کنترل کند و هـم جزئی از تجهیـزات اعالم و هشـدار اسـت کـه بـا تحریک سیسـتم نقـش پیامرسـانی و اعالم سـرقت را ایفـا میکند.
تلفنکنندههـا شـامل تلفنکننـدهای خـط ثابـت و سـیم کارتـی میباشـند. کـه یـا بهصـورت دسـتگاهی مجزا موجـود میباشـد، یـا بهصـورت ضمیمـه روی دسـتگاه مرکـزی نصب اسـت. که هـر کـدام مزایا و معایبـی دارد مهمتریـن مزیـت سیسـتم مجـزا عـدم اختلال کاری سیسـتم میباشـد و مهمتریـن مزیـت سیسـتم یکپارچه
سـهولت نصب و سیمکشـی اسـت. اگـر بـه هـر دلیلـی خط تلفن، خـارج و یا داخل محیط تحت پوشـش قطع شـود، عملکرد تلفنکننـدۀ خط ثابت
مختـل میگـردد لـذا گزینۀ مناسـبی برای سیسـتم اعالم سـرقت نیسـت و بهتریـن گزینه تلفنکنندهای اسـت کـه هـم امـکان اتصال بـه خط ثابت را داشـته باشـد
و هـم امـکان اتصـال بـه سـیم کارت کـه در صـورت مختـل شـدن کار یکـی، دومـی بهصـورت جایگزین عمـل کنـد و عملکردی موازی داشـته باشـند. بـرای اتصـال بـه بـرد اصلـی تغذیـه خـود را معموال از دوسـیم باتـری میگیـرد و یـک تحریـک مثبـت یـا منفـی از بلندگـوی داخلـی بـرای اعلام هشـدار هنـگام تحریـک و برای کنترل دسـتگاه از راه دور دو سـیم بـه برد مرکـزی متصل میشـود برای اسـتفاده از خـط تلفـن دو سـیم هـم بـه سـیم تلفـن متصـل میشود.
ریموت کنترل:
در ابتـدا دسـتگاههای دزدگیـر توسـط کلید فعال و غیرفعال میشـد و اپراتور بایسـتی چشـمی کنار دسـتگاه را بـرای زمـان انجـام ایـن کار تأخیـری میکرد. یعنـی بهطور مثال پـس از فعال کردن یـا قبـل از غیرفعال کردن چشـمی هـای تأخیـری 10 ثانیـه یا بیشـتر فرصت فعال یـا غیرفعال کردن دسـتگاه به مـا میداد که ایـن امر از نقـاط ضعـف دسـتگاه بود و هرکسـی بـا ورود به محیـط از این فرصت میتوانسـت بـرای مختل کردن سیسـتم اسـتفاده کنـد. پـس از آن بـا ورود بـرد ریمـوت که با چنـد ریمـوت، خروجیهای باز و بسـته در اختیـار ما قرار مـیداد بـرای کنتـرل دسـتگاه دزدگیـر اسـتفاده شـد و در نهایـت برد ریمـوت جزیی از برد دسـتگاه شـد . این بردهـا به طـور مسـتقل در بـازار موجـود اسـت ولـی امـروزه ریمـوت جزئـی از سیسـتم و بـرد مرکزی آن شـده اسـت کـه دسـتگاه قابلیـت معرفـی ریموت با تعـداد بـاال را دارا میباشـد ولی فرکانس ریموت بایسـتی یکسـان بـوده و یکـی یکـی روی بـرد مرکـزی تعریـف شـوند. در بیشـتر دسـتگاهها این کار بدین صورت اسـت کـه ابتدا
فیـوز AUX را کـه مربـوط بـه تغذیـه چشمیهاسـت خـارج کـرده، سـپس دکمـه برنامهریـزی دسـتگاه با نام LRN کـه روی بـرد دسـتگاه قـرار دارد را فشـار میدهیـم و بـا فشـار دادن دکمـه بـاز ریموت هـا بصورت تک با اعالم صـدای بوق دسـتگاه صحـت کار را اعلام میکنـد. در برخی تـک آنهـا را معرفـی میکنیـم. کـه معمـولا از سیسـتمها نیـز بـا وارد کـردن کـد مخصـوص معرفی ریمـوت این کار صـورت میگیرد.
سیستم اعلام سرقت
چشمهای آشکارساز حرکت:
عضـوی از سیسـتم اعالم سـرقت اسـت که بـا تشـخیص حرکـت موجود زنـده در یک محیط بسـته بـه سیسـتم اعلام مینماید.
سنسور تشخیص حرکت:
عنـوان PIR از کلمـات infrared passive بـه معنـی مـادون قرمـز اسـت کـه از خـود یـک منشـور مشـبک مـادون قرمـز ارسـال میکنـد کـه در هنـگام برخـورد موجود زنـده و قطع این منشـور توسـط حـرارت بدن آن موجـود حضـور آنـرا تشـخیص میدهـد. این نوع سنسـور عالوه بر چشـمیای دزدگیر در روشـنایی خـودکار راه پلـه هم کاربـرد دارد.
بلندگو خارجی و داخلی:
داخـل یـک جعبـه دربلندگـوی خارجـی یـا اسـپیکر بـا تـن صـدای بـاال و سـایز بزرگتـری کـه دارد معمـولا فضـای بیرونـی نصـب میشـود و دوسـر سـیم آن بـه سـوکت SP روی بـرد متصـل میشـود. و بلندگـوی داخلـی یـا سـیرن بـا صـدای زیـر در فضای داخل کنار دسـتگاه نصب میشـود و دوسـر سـیم آن بـا رعایـت جهـت مثبـت و منفـی بـه سـوکت SIR روی بـرد متصل میشـود. در برخـی مدلهـا سـیرن همراه صـدا المپ فالشـر هم دارد که سـیرن فالشـر نـام دارد. بلندگـوی بیسـیم هـم بـرای مکانهایی که محدودیـت سیمکشـی وجـود دارد اسـتفاده میشـود.
عملکرد مدار الکتریکی سیستم اعلام سرقت:
همانطـور کـه در اتصـاالت مـداری دزدگیـر خواهیـم دیـد، تمـام تجهیـزات اعلام سـرقت از جمله چشـمیها کـه مهمتریـن آنهاسـت بـه زون هـای دسـتگاه متصـل
میشـود. ایـن زونهـا که در حالـت عادی اتصـال کوتاه اسـت بـا باز شـدن اتصـال، اعلام سـرقت میکنـد. پس میتـوان هـر وسـیله اعلام سـرقت را ماننـد یـک کلید
بسـته در نظـر گرفـت کـه بـا بـاز شـدن اعلام سـرقت میکنـد. پس چشـمی هـم دارای کنتاکتهای بسـتهای اسـت کـه بـا تشـخیص حرکـت ماننـد یـک کلیـد بـاز میشـود و بـا ایـن روش بـه دسـتگاه ورود، حرکـت غیـر مجـاز را اعلام میکنـد. به طـور مثـال بـرای یـک چشـمی اتصـال شـبیه مـدار زیـر اسـت کـه دو حالـت فعـال و اعلام سـرقت را نشـان میدهـد. همانطـور کـه در ایـن مـدار میبینیـد در حالت نرمـال چشـمی مانند یک کلید بسـته عمـل میکند و زون نرمـال بـوده و اعلام سـرقت نداریم. همانطـور کـه در مـدار میبینیـد چشـمی با تشـخیص حرکـت به کلید رلـه فرمان بـاز میدهد وچراغ نمایشـگر اعالم چشـمی روشـن شـده و دو سـر زون مربوط به آن باز شـده و سیسـتم اعالم سـرقت در محیط زون مربوطه اعلام سـرقت مینماید. حـال اگـر بخواهیـم چند چشـمی را بـه یک زون متصـل کنیم کـه دلیل آن در اتصـاالت و نصـب کامل توضیح داده شـده اسـت، بـه روش زیـر عمـل میکنیـم تـا با تشـخیص هـر چشـمی، زون دسـتگاه اتصالش باز شـده و اعلام کنـد. زیـرا میدانیـم اگـر اتصـال رلۀ چشـمیها موازی شـود بـرای اعلام بایسـتی همـه با هم اتصالشـان باز شـود. حـال بـرای ادامـۀ سـیم کشـی چشـمیها در اکثـر چشـمیها عالوه بـر کنتاکت رلـه یـک کنتاکت دیگـر با نام thamper یاقفـل درب چشـمی وجـود دارد کـه وظیفـۀ اعلام بـاز شـدن درب چشـمی بـه دسـتگاه مرکزی و اعلام آن اسـت. امـا ایـن اعلام چـه زمانـی بایسـتی صـورت گیـرد. همانطـور کـه میدانیـم زمـان فعـال بودن دسـتگاه کسـی نمیتوانـد بـه چشـمی نزدیـک شـود، پس هـدف این کلیـد محافظت از چشـمی در زمـان فعال نبودن دسـتگاه میباشـد. پـس بایسـتی تمـام کلیدهـای قفـل درب های تمام چشـمی هـا را با هم سـری کرده و آنهـا را به یک
زون 24 سـاعته دایـم فعـال اتصـال میدهیم. تذکـر : زون 24 سـاعته دزدگیـر علاوه بـر کلیـد درب چشـمیها، بـرای پـدال و کلیـد اعلام سـرقت و بـرای سنسـورهای اعلام حریـق نیـز به کار مـیرود.
سیستم اعلام سرقت
انواع سیستم ضد سرقت:
سیستمهای ساده :
ایـن سیسـتمها که بیشـتر دسـتگاههای موجود در بـازار جزء این دسـتهاند از سـاختمان سـادهای تشـکیل شـدهاند و نصب و اجرای آنها شـبیه هم و بسـیار سـاده اسـت و بـا وجـود روشهـای مختلـف در برنامهریـزی ولی بـرای نصاب و اپراتـور پیچیدگـی نداشـته و اسـتفاده از آن نیـاز به تخصص نـدارد که البته همیـن سـادگی یکـی از نقـاط ضعف آن در مقایسـه بـا سیسـتمهای پیچیده بـه حسـاب میآیـد ولـی ارزانی و مقـرون بـه صرفه بـودن بزرگتریـن مزیت آن و دلیل اسـتفاده عمومی از آن میباشـد.
سیستمهای پیچیده:
در ایـن سیسـتمها بـا اسـتفاده از مـدارات پیچیـده، دسـتگاه مرکـزی ریموتهـا، چشـمیها و اجزاء دیگـر را با کدهـای دیجیتالـی و اختصاصی شناسـایی کرده و سیسـتم از امنیت بیشـتری برخوردار اسـت و قابلیت افزایش زونهـا بـدون محدودیـت، پارتیشـنبندی در محیطهـای تفکیـک شـده، قابلیتهـای کنتـرل و گزارشدهـی تحـت شـبکه و هماهنگـی بـا سیسـتمهای خانـه هوشـمند از مزایـای آن اسـت و معایـب آن هزینـۀ بسـیار بـالا و اسـتفاده مشـکل و تخصصـی بـرای اپراتـور میباشـد.
قابليتهاي اعلام سرقت:
قابلیتهای سیستم اعالم سرقت ساده:
- تشخیص و اعالم ورود فیزیکی غیر مجاز به محیط پوشش داده شده
- تشخیص و اعالم شکسته شدن شیشههای محیط پوشش داده شده
- تشخیص و اعالم تخریب دیوارهای محیط پوشش داده شده
- تشخیص و اعالم ورود به محیطهای بزرگ مانند سوله و سالن بهصورت پوشش خطی
- کنترل دستگاه توسط ریموت، کی پد صفحه کلید دستگاه
- کنترل دستگاه از راه دور با تلفن، تلفن همراه و یا نرمافزار دستگاه مربوط
- قابلیت کنترل دستگاههای محیطی با فرمان تلفن همراه یا نرمافزار از راه دور
قابلیتهای سیستم اعالم سرقت پیچیده:
ـ تعریـف چنـد محیـط مجـزا یـا پارتیشـنبندی که بـا اسـتفاده از آن میتوان محیطهـا را بـدون تداخل و یکی
یکـی یـا باهـم تحت پوشـش قرار داد و یا از یک دسـتگاه بـرای دوطبقه و راهرو مجزا اسـتفاده کرد.
ـ تعریـف کاربـری بـرای زونهـا بهطور مثـال هر زون میتوانـد تأخیری، نیمه فعال، فعال و یا 24 سـاعته باشـد
و یـا تعریف سـیمی یا بیسـیم بـودن زونها و نامگـذاری هرکدام
ـ قابلیـت گزارشدهـی کامـل، گـزارش ورود و خـروج هـا، اعلام سـرقت و یـا هـر فعالیـت سیسـتم بهصـورت
ارسـال پیـام و یـا از طریـق نرمافزارهـای مربـوط بـه سیسـتم
ـ امکان اتصال به تجهیزات ساختمان هوشمند و کنترل مرکزی توسط کیپد و نرم افزار
انتخاب چشمی:
بـراي انتخـاب چشـمی بایسـتی ابتـدا بـه مکانی کـه میخواهیم چشـمی نصب کنیـم دقت کنیـم و نکات الزم را یادداشـت بـرداری کنیـم، مث ًلا ابعـاد محیط تحت پوشـش چشـمی مهم اسـت چون هر چشـمی یک میـدان دیـد دارد کـه در کاتالـوگ آن موجـود اسـت. و همچنیـن ارتفـاع نصب و اینکـه در آن محیـط حیوان
خانگـی تـردد دارد یا نه. سـپس بـا توجـه بـه کاتالـوگ چشـمیها، چشـمی مناسـب را انتخـاب میکنیـم.
سیستم اعلام سرقت